Przestrzeń edukacyjna a różne style uczenia

Szkoła Podstawowa Canning Street, Newcastle upon Tyne w Wielkiej Brytanii zdecydowała się na polepszenie warunków nauczania i uczenia się, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu budynku szkoły na środowisko, powiększenia powierzchni pomieszczeń dydaktycznych, przemodelowania aranżacji wnętrz celem realizacji innowacyjnych metod nauczania - relacjonuje Agnieszka Czachowska.

Szkoła Podstawowa została wybudowana w latach 70-tych. Od początku wykorzystano w niej zasadę „open plan” (otwartej przestrzeni) do edukacji, która z powodzeniem sprawdziła się w tej szkole. Jednak w latach późniejszych ta przestrzeń okazała się niewystarczająca i powodowała ograniczenia w nauczaniu m.in. z powodu zbyt małej powierzchni wyodrębnionych sfer (zatok) klasowych. Budynek był również podatny na przegrzania z powodu zbyt dużego przeszklenia w dachu. Dlatego cały budynek został poddany renowacji i ponownie otworzony w 2008 r.

Generalna przebudowa szkoły związana była z realizacją ogólnokrajowego projektu Building Schools for the Future (BSF) i z tego projektu też była finansowana. Przebudowano wszystko „z góry do dołu”, wyposażono w nowoczesne urządzenia, meble, komputery, zmieniono również zagospodarowanie wokół szkoły wprowadzając szereg zadaszeń pozwalających uczniom uczyć się na zewnątrz oraz siłownię na wolnym powietrzu i ogród do uprawy warzyw i kwiatów. Uczniowie szkoły zostali zaangażowani od początku przebudowy w jej proces i uczestniczyli w niej w fazie projektowej. Jak twierdzi dyrektor szkoły - było to dla nich bardzo ekscytujące doświadczenie. Obecnie w szkole uczy się około 430 uczniów. Zarówno uczniowie jak i pracownicy szkoły oceniają przestrzeń jako wspaniałą i umożliwiającą realizowanie celów dydaktycznych. Pozostawienie formy open-plan umożliwia interakcje pomiędzy uczniami w różnym wieku i pochodzących z różnych środowisk kulturalnych.

Dzięki przebudowie uzyskano większe powierzchnie klas, dodatkowe przestrzenie dla zajęć z muzyki i teatru, wyodrębniono salę gimnastyczną, która wcześniej była częścią holu. Na sukces projektu wpłynęła dobra komunikacja pomiędzy szkołą i firmą projektowo – budowlaną.

Obecnie przestrzeń do nauki składa się z pojedynczej zakrzywionej po łuku dużej powierzchni bez sztywnego podziału na mniejsze części i jest wydzielona od pozostałych funkcji poprzez niskie regały. Sąsiaduje z nią wspólna przestrzeń używana przez wszystkie klasy na różne sposoby. W tej szkole znajdziemy również „zatoki” klasowe, które są wydzielone poprzez zamontowane na stałe ekrany w formie ścianek działowych, jednak nie do pełnej wysokości. Toalety są umiejscowione w małych dobudowanych przestrzeniach obok „zatok” klasowych.

Pracownicy szkoły zaadaptowali przestrzeń, aby można było w niej realizować lekcje indywidualne i grupowe. Dla przedmiotów takich jak matematyka i język angielski nauczyciele mają zwyczaj nauczać swój przedmiot we własnej „zatoce” klasowej a nauczyciel pomocniczy, jeśli to konieczne pomaga uczniom w małych grupkach w obszarze tej samej „zatoczki”.  W przypadku pozostałych przedmiotów realizuje się bardziej tematyczne podejście i klasa podzielona jest wtedy na mniejsze grupki uczniów, które są zaangażowane w dwa lub trzy różne działania wykorzystując zarówno „zatokę” klasową jak i wspólną przestrzeń.

 

 

Wskazówki dla naśladowców:

Wartym podkreślenia w tym projekcie jest zaangażowanie w proces przebudowy uczniów, nauczycieli i pracowników szkoły, którzy już na etapie projektu mogli wypowiedzieć się,  zaproponować swoje rozwiązania i aktywnie uczestniczyć oraz wpływać na przyszły wygląd szkoły i jej podział funkcjonalny.

Warto również zwrócić uwagę na istniejący system zagospodarowania przestrzeni „open-plan”, który umożliwia nauczanie z wykorzystaniem różnych metod dostosowanych indywidualnie do uczniów. Ciekawą propozycją jest również ogród, w którym uczniowie hodują warzywa i kwiaty oraz drzewka owocowe.

 

Zmiana dotyczyła wykorzystania już istniejącego innowacyjnego podejścia do nauczania (open-plan) i jego ulepszenia. Dotyczyła zmiany w przestrzeniach edukacyjnych do zajęć indywidualnych i grupowych, w tym nie tylko w budynku szkolnym, ale także w jego otoczeniu.

Zmiana miała szczególny wpływ na: 

  • kompetencje społeczne i obywatelskie,
  • umiejętność odczytywania rysunków technicznych,
  • umiejętność myślenia i postrzegania przestrzennego,
  • umiejętność pracy w zespole,
  • umiejętność rozwiązywania problemów,
  • umiejętność wysłuchiwania innych i brania pod uwagę ich punktów widzenia,
  • łączenie i porządkowanie rozmaitych porcji wiedzy.

 

Co szkole dała ta zmiana i jakie korzyści z niej wynikają?

Metoda „open plan” w szkole podstawowej Canning Street jest bardzo popularna wśród nauczycieli i wykorzystując ją w swojej pracy odnoszą wiele sukcesów. Jest ona również pomocna dla nowych nauczycieli, którzy mogą współpracować z bardziej od nich doświadczonymi nauczycielami i od nich się uczyć.

Dla niektórych, którzy odwiedzają szkołę może się wydawać, że jest ona prowadzona w sposób chaotyczny, część osób też obawia się, że czynnikiem przeszkadzającym może być potencjalny hałas. Jednakże, w rzeczywistości środowisko nauczania jest ciche, gdzie uczenie się sprawia przyjemność i gdzie starsi uczniowie wspierają młodszych. Oczywistym jest również to, unikalny dizajn szkoły ma znaczący wkład na integracyjny charakter szkoły.

 

nadesłała Agnieszka Czachowska

fot. flickr zetson CC BY-NC-SA 2.0

Inspiracje: