Aktualności

Środowisko, w którym pracuje uczeń, posługując się TIK, możemy najczęściej opisać jako układ „1 na 1” – jeden uczeń i jedno narzędzie, którym się posługuje. W typowej klasie komputery ustawione są na ławkach przy ścianach sali (opcjonalnie ławki ułożone są w kształt litery U), a nauczyciel musi się sporo nachodzić, aby kontrolować postępy uczniów. Do tego nie jest w stanie kontrolować wszystkich uczniów, którzy nie widząc przy sobie nauczyciela, mogą zajmować się innymi rzeczami.

 

Popularnym ustawieniem ławek z komputerami jest także umieszczenie ich w rzędach frontem do tablicy. Uczniowie mogą wtedy pracować pojedynczo lub w parach, a nauczyciel ma utrudniony dostęp do uczniów. W takiej sytuacji uczniowie nie mogą się kontaktować i dzielić efektami swojej pracy między rzędami. Rozwiązań, jakie można w takich sytuacji zastosować, jest kilka. Wymagają one pewnych zmian w aranżacji sali, ale nie zawsze wiążą się z kosztami.

 

źródło: Flickr, Kathy Cassidy, CC BY 2.0

 

Najprostszym rozwiązaniem, jeśli pozostajemy przy ustawieniu stolików pod ścianami (ewentualnie przy układzie litery U), jest umieszczenie na ścianach za plecami uczniów luster, w których odbijać się będą ekrany monitorów. Nauczyciel, przemieszczając się, będzie miał możliwość podglądu pracy uczniów, zaś sami uczniowie także będą mogli zobaczyć, w jakim momencie pracy są ich koledzy i koleżanki. Możemy także ustawić wszystkie ławki w koło, tak by uczniowie, pracując, widzieli siebie nawzajem. Taka aranżacja ławek stanowi jednak trudność zarówno dla ucznia, jak i dla nauczyciela – sprawdzenie postępów osoby siedzącej naprzeciwko jest kłopotliwe. To rozwiązanie wymaga też dużej sali.

Jeśli mamy do dyspozycji dużą salę lekcyjną, warto wypróbować układ ławek „w jodełkę”, tzn. przodem do ekranu lub tablicy w dwóch rzędach ustawionych wobec siebie pod niewielkim kątem. Taka aranżacja sprzyja komunikacji między uczniami i nauczycielem. Nauczyciel widzi wszystkich uczniów, jednak nie ma podglądu na ich ekrany. Grafika przedstawiająca tę aranżację znajduje się w linku podanym na końcu artykułu na slajdzie pt. Lecture Room.

 

Ustawienie komputerów powinno pozwalać uczniom na pracę w grupach. Najprostszym rozwiązaniem jest sytuacja, gdy uczniowie siedzą naprzeciw siebie, co pozwala im wspierać się wzajemnie i wymieniać informacjami. Problemem jest jednak podgląd ekranu ucznia siedzącego naprzeciw. Aby tego dokonać uczniowie muszą się przemieszczać. Dlatego też grupa, którą w ten sposób tworzymy, nie może być za duża.

Moim zdaniem najlepiej sprawdza się aranżacja w stylu „kawiarni”. Uczniowie siedzą w grupach przy okrągłych stolikach. Mogą się swobodnie przemieszczać, co oczywiście sprzyja kontaktom między grupami. Uczniowie mają możliwość, by inspirować się wzajemnie i dokonywać oceny koleżeńskiej – przejmują więc cześć zadań nauczyciela. Takie rozwiązanie niesie niestety zagrożenie braku dyscypliny i utraty kontroli nad uczniami. Sala musi być też odpowiednio duża (zob. slajd Groups).

 

Jeśli uczniowie w trakcie lekcji nie korzystają z komputerów przez cały czas, dobrym pomysłem jest przygotowanie kącika IT, w którym znajdą się komputery. W takiej sytuacji nauczyciel ma większą kontrolę nad pracą uczniów, zaś uczniowie korzystają ze sprzętu wtedy, gdy jest im to niezbędne do nauki (slajd Activity Center).

Wiele szkół decyduje się na zakup tablic multimedialnych. Są one coraz tańsze, co sprawia, że stają się powszechniejsze. Niestety sposób ich umieszczenia na ścianie powoduje, że taka tablica z multimedialnością nie ma nic wspólnego – uczniowie nie mogą z niej efektywnie korzystać, gdyż sięgają co najwyżej do jej połowy. Wtedy tablica staje się niczym więcej tylko ekranem… i to w dodatku bardzo drogim. Zapoznałem się z kilkoma instrukcjami do tablic i w części dotyczącej montażu w większości z nich nie znalazłem informacji, jak wysoko od podłogi ma znajdować się jej górna krawędź. Jedna z instrukcji określała, że górna krawędź tablicy powinna znajdować się na wysokości 210 cm od podłogi, gdyż jest to optymalne umieszczenie tablicy dla osób, które mają więcej niż 170 cm wzrostu. W takiej sytuacji niższy uczeń, stojąc przed tablicą, nie jest w stanie sięgnąć jej górnej krawędzi, nie wspominając już o dużym obszarze, którego w ogóle nie może dotknąć. Wyjściem z tej sytuacji jest sprawdzenie, na jaką wysokość mogą sięgnąć uczniowie, a następnie podanie tej informacji ekipie monterów. Można też zakupić tablicę na podstawie z regulacją wysokości.

Schematy obrazujące opisane w artykule ustawienia ławek można obejrzeć na tej stronie.

 

Michał Szczepanik

materiał pochodzi z publikacji przygotowanej w ramach projektu "Aktywna edykacja"

 

Michał Szczepanik: nauczyciel biologii, wychowania fizycznego i edukacji dla bezpieczeństwa w gimnazjum w Poczesnej i Starczy. Współpracuje z CEO jako kierownik i mentor kursów internetowych. Jest trenerem w programie Aktywna edukacja. Zainteresowań ma wiele i różnych, ale najbardziej interesuje go edukacja globalna i ekologia. W pracy ceni sobie wykorzystanie metody projektu i TIK. Lubi podróże, poznawanie kultur i zwyczajów odległych krajów, jego pasją jest oglądanie filmów dokumentalnych.